فنر انبساط
فنر انبساط (Expansion Spring) یکی از انواع فنرهای مکانیکی است که برای ایجاد نیروی کششی و بازگشت به حالت اولیه پس از کشیده شدن طراحی شده است. این فنرها در هنگام کشیده شدن نیرو وارد می‌کنند و وقتی رها شوند، به حالت اولیه برمی‌گردند.
ویژگی‌های فنر انبساط
شکل: به‌صورت مارپیچی با قلاب در دو سر (برای اتصال به قطعات دیگر).
عملکرد: وقتی دو سر فنر از هم دور شوند، فنر کشیده می‌شود و تلاش می‌کند دوباره جمع شود.
جنس: اغلب از فولاد فنری، استیل ضدزنگ یا مواد مقاوم در برابر خوردگی ساخته می‌شوند.
کاربرد فنر انبساط
در سیستم‌های در و پنجره
ترمز و کلاچ خودروها
وسایل ورزشی و تناسب اندام
دستگاه‌های صنعتی که نیاز به نیروی بازگشتی دارند.
فنر عایق‌کاری معمولاً در صنایع لوله‌کشی، تهویه، یا تأسیسات برای نگه‌داشتن و ثابت نگه‌داشتن مواد عایق (مانند پشم سنگ یا عایق فوم) روی لوله‌ها یا کانال‌ها به کار می‌رود. این فنرها کمک می‌کنند که عایق در جای خود باقی بماند و از باز شدن یا افتادگی آن جلوگیری شود.
ویژگی‌های رایج فنر عایق‌کاری
جنس: معمولاً از فولاد فنری گالوانیزه یا استیل ضدزنگ برای مقاومت در برابر خوردگی.
شکل: اغلب به صورت مارپیچ (فنر پیچشی) یا U شکل.
کاربرد: در عایق‌کاری لوله‌های حرارتی، سیستم‌های تهویه (HVAC)، مخازن، یا سطوح منحنی.
فنر انبساط تخت
فنر تخت (یا به زبان ساده‌تر، “فنر تختی” یا “فنر شمشی”) نوعی فنر است که از یک یا چند لایه فلزی تخت، معمولاً فولادی، تشکیل شده و در وسایل نقلیه، ماشین‌آلات صنعتی، یا سیستم‌های تعلیق استفاده می‌شود.
ویژگی‌های فنر تخت
شکل: معمولاً به‌صورت قوس‌دار (کمانی) است.
کاربرد اصلی: سیستم تعلیق وسایل نقلیه سنگین مانند کامیون‌ها، اتوبوس‌ها، وانت‌ها و تریلی‌ها.
مزایا فنر انبساط
سادگی ساخت
دوام بالا در شرایط سخت
قابلیت تحمل بار زیاد
معایب فنر انبساط تخت
نسبت به فنرهای مارپیچی، راحتی کمتری در جذب ضربه دارد.
وزن بالا
فنر انبساط در عایق‌کاری
فنر انبساط در عایق‌کاری (که گاهی با عنوان “فنر انبساطی” یا “Expansion Spring” شناخته می‌شود) یکی از اجزای مهم در سیستم‌های عایق‌کاری حرارتی مخصوصاً در لوله‌کشی صنعتی، بویلرها و سیستم‌های انتقال سیال داغ یا سرد است.
کاربرد فنر انبساط در عایق‌کاری
وقتی لوله یا تجهیز در اثر گرما منبسط یا در اثر سرما منقبض می‌شود، باید فضای کافی برای این تغییرات ابعادی وجود داشته باشد. اگر این تغییرات آزادانه رخ ندهند، تنش‌هایی ایجاد می‌شود که می‌تواند به ترک، شکست یا آسیب به عایق یا لوله منجر شود.
اینجاست که فنر انبساط وارد عمل می‌شود.
نقش فنر انبساط
جبران انبساط و انقباض حرارتی
جلوگیری از آسیب به عایق و لوله‌ها
حفظ ساختار مکانیکی عایق در نقاط متحرک
افزایش طول عمر سیستم عایق‌کاری
محل استفاده فنر انبساط
در عایق‌های قابل انعطاف یا متحرک
در محل‌های عبور لوله از دیوار یا سطوح سخت
در مفصل‌های انبساطی (Expansion joints) همراه با پوشش‌های عایق
جنس و طراحی فنر انبساط
اغلب از فولاد ضد زنگ یا آلیاژهای مقاوم در برابر حرارت ساخته می‌شوند.
به گونه‌ای طراحی می‌شوند که بتوانند فشار و تنش مکانیکی ناشی از تغییرات دما را تحمل کنند.
تولید فنر انبساط
تولید فنر انبساط (Expansion Spring) یا فنر کششی فرآیندی فنی و دقیق است که بسته به کاربرد نهایی ممکن است متفاوت باشد. این فنرها در حالت عادی بسته هستند و هنگام اعمال نیرو کشیده می‌شوند. در ادامه مراحل کلی تولید فنر انبساط آورده شده است:
مراحل تولید فنر انبساط:
1. انتخاب مواد اولیه:
معمولاً از فولاد فنر (Spring Steel) مانند فولاد پرکربن یا فولاد ضدزنگ (Stainless Steel) استفاده می‌شود.
نوع آلیاژ به کاربرد نهایی، مقاومت در برابر خوردگی و فشار بستگی دارد.
2. کشیدن سیم (Wire Drawing):
سیم فولادی با قطر مورد نظر تولید و کشیده می‌شود تا به اندازه دلخواه برسد.
3. پیچیدن سیم (Coiling):
سیم به‌وسیله دستگاه‌های CNC یا دستی به‌صورت مارپیچی (Helical) پیچیده می‌شود.
گام (Pitch) منفی یا صفر است، یعنی حلقه‌ها به‌هم چسبیده‌اند.
4. فرم‌دهی سر فنر (Hook Formation):
دو سر فنر برای ایجاد قلاب (Hook) یا حلقه اتصال فرم‌دهی می‌شوند. انواع قلاب عبارتند از:
قلاب ماشینی (Machine Loop)
قلاب انگلیسی (English Hook)
قلاب آلمانی (German Hook)
5. عملیات حرارتی (Heat Treatment):
برای افزایش استحکام و رفع تنش‌های داخلی، فنر در کوره حرارت داده شده و سپس خنک می‌شود.
6. پوشش‌دهی و آبکاری (Finishing):
پوشش‌هایی مانند فسفاته، گالوانیزه یا رنگ پودری برای مقاومت در برابر زنگ‌زدگی اعمال می‌شود.
7. آزمایش کنترل کیفیت:
فنر از نظر نیروی کشش، شکل هندسی، مقاومت و دوام تست می‌شود.
خرید فنر انبساط
برای خرید فنر انبساط (فنر کششی) در ایران، گزینه‌های متعددی در دسترس هستند که می‌توانند نیازهای صنعتی، خانگی یا تخصصی شما را پوشش دهند.
قبل از خرید، توجه به نکات زیر ضروری است:
نوع قلاب
جنس مفتول
ابعاد و مشخصات فنی
کاربرد نهایی